Hatay’da Yeniden İnşa: Rezerv Alan Talepleri ve Yerinde Dönüşüm İçin Artan Destek Çağrıları

Hatay, 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından yeniden yapılanma sürecinde kritik bir dönemece girdi. Özellikle rezerv alan taleplerine yönelik destek artarken, yerinde dönüşüm konusundaki tartışmalar da hız kazanıyor.

Rezerv Alanlarda Artan Talep

AK Parti Hatay Milletvekili Adem Yeşildal, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, rezerv alanlara yönelik halk desteğinin arttığını belirterek, daha önce muhalefet eden kesimlerin sessizliğe büründüğünü ima etti. Ancak, rezerv alanlarda inşa edilen TOKİ konutlarının nasıl dağıtılacağı konusunda kamuoyunda ciddi soru işaretleri bulunuyor.

Hatay Valiliği, mülk sahiplerine “anahtara anahtar” modeliyle konut veya iş yeri tahsis edileceğini ve bu süreçte mülk değerlerinin 5 Şubat 2023 tarihindeki ölçütlere göre hesaplanacağını duyurdu. Ancak, çoklu mülk sahipleri ve kamulaştırma sürecinde yaşanan belirsizlikler nedeniyle halkın bazı kesimlerinde endişeler devam ediyor. Hatay Depremzede Derneği, mülksüzleştirme riskine dikkat çekerek adil dağıtım konusunda daha fazla şeffaflık talep ediyor.

Yerinde Dönüşüm ve Halkın Talepleri

Deprem sonrası yeniden inşa sürecinde rezerv alanlar kadar, yerinde dönüşüm modeli de önem kazanıyor. Yeşildal’ın açıklamalarına göre, Antakya ve Defne’de yerinde dönüşüm projeleri başladı, Orhanlı, Gülderen ve Dikmece’de ise TOKİ projeleri ilerliyor. Ancak vatandaşlar, artış gösteren inşaat maliyetleri ve verilen teşviklerin yeterliliği konusunda çekincelerini sürdürüyor.

Yerinde dönüşümün daha etkili hale gelmesi için vatandaşlar şu önerileri sunuyor:

• Mali teşviklerin artırılması: Konutlar için 500.000 TL hibe ve 500.000 TL faizsiz kredi sağlanıyor. İş yerleri için ise 250.000 TL destek veriliyor. Vatandaşlar, bu miktarın 1.500.000 TL’ye yükseltilmesini talep ediyor.

• Süre sınırının kaldırılması: 48 ay ile sınırlı kira yardımı kısıtlayıcı bulunuyor. Bu sürecin sınırsız destekle yeniden düzenlenmesi öneriliyor.

• Ek finansman sağlanması: Teknik ve mühendislik desteği dahil olmak üzere yeniden inşa projelerine ek fon tahsis edilmesi isteniyor.

Hükümetin Yanıtı ve Devam Eden Çalışmalar

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, TOKİ ve Emlak Konut koordinasyonunda Hatay’daki 122.250 bağımsız birimin inşasını sürdürüyor. Hatay genelinde 39.965 TOKİ afet konutunun yapımı devam ediyor ve tüm konutların 2025 sonuna kadar teslim edilmesi hedefleniyor. Bakan Murat Kurum, vatandaşın istemediği hiçbir şey yapılmayacağını belirtti.

Ancak, Hatay Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odası gibi kuruluşlar, kamulaştırma süreçlerinde daha fazla yasal güvence ve net iletişim çağrısı yapıyor. Yeşildal’ın rezerv alan karşıtlarını “ayaklandırma” ile suçlaması, siyasi gerilimlerin sürdüğünü gösteriyor.

İleriye Bakış

Hatay’ın yeniden inşa süreci, rezerv alanlar ve yerinde dönüşüm arasında sağlıklı bir denge gerektiriyor. Artan hibe, kredi ve proje finansmanı talepleriyle birlikte, süre sınırının kaldırılması ve şeffaflık mekanizmalarının güçlendirilmesi vatandaş odaklı bir yaklaşımı zorunlu kılıyor.

Antakya’daki yerinde dönüşüm projelerinde 4.495 konut ve 488 iş yeri inşasının %65’i tamamlanmış durumda. İlk teslimlerin Eylül 2025’te yapılması bekleniyor. Hatay’ın geleceği için adil konut dağıtımı ve sürdürülebilir planlama, yeniden inşa sürecinin en önemli belirleyicisi olacak.