Deprem Güvenliği ve Mühendislik Bilinci: Nidal Uçartürk ile SöyleşiEdebiyat Magazin Gazetesi Röportajı

Hatay’da yaşanan büyük depremde 226 binanın tamamı ayakta kaldı. Bu mühendislik başarısının ardındaki isim, inşaat mühendisi Nidal Uçartürk. Uçartürk, her binayı yalnızca bir yapı olarak değil, insanlara yuva olacak güvenli alanlar olarak tasarlıyor. “İnşaatları kızımı büyüttüğüm gibi büyütüyorum, çünkü içinde benim kızım gibi bir çocuk yaşayacak.” diyerek mesleğine bakış açısını anlatıyor.

Güvenli yapı tasarımında, statik hesaplamalar, zemin etüdü ve mühendislik etiği kritik öneme sahip. Uçartürk, bir binanın yalnızca sağlam inşa edilmesinin yeterli olmadığını, mühendislik bilinciyle yaşanabilir, güvenli ve sürdürülebilir hale getirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Peki, inşaat mühendisliği güvenli yapılar oluşturmak için hangi yöntemleri kullanıyor? Deprem sonrası binaların kontrolü nasıl yapılıyor? Yeni nesil mühendisler nelere dikkat etmeli?

Malik Ördek: Mühendislik yolculuğunuz nasıl başladı?

Nidal Uçartürk: Güvenli ve kalıcı bir yaşam alanı oluşturma fikri beni mühendisliğe itti. İnsanların içinde huzurla yaşayabileceği yapılar inşa etmek ve bu yapıların sağlamlığını kontrol edebilmek için inşaat mühendisliği bölümünü seçtim.

Malik Ördek: Hatay depreminde imza attığınız 226 binanın tamamının ayakta kalması büyük bir başarı. Bunu nasıl başardınız?

Nidal Uçartürk: Her projeye büyük bir özen gösteriyorum. Bir binanın sağlamlığı sadece kullanılan malzemeye değil, statik projeye, zemin etüdüne ve uygulama aşamasındaki titiz denetime bağlıdır. Yapıları bir çocuk gibi düşünüyorum. Bir bina, tıpkı bir çocuk gibi doğru koşullarda büyütülmezse ileride hata yapar, kırılır ve zarar verir. Ben her detayına dikkat ederek ilerliyorum.

Malik Ördek: Deprem sonrası binaların güvenliği nasıl değerlendiriliyor?

Nidal Uçartürk: Önce yapının taşıyıcı elemanlarını gözlemsel olarak inceliyoruz, ardından analiz programlarına veri girişini yaparak performans analizi gerçekleştiriyoruz. Eğer kolon ve kirişler ileri hasar bölgesine girmişse kesinlikle güçlendirme önermiyoruz.

Malik Ördek: Türkiye’de en yaygın yapı sorunları neler?

Nidal Uçartürk: En büyük hatalar zemin etüdünün detaylı yapılmaması ve binaların sadece yol büyüklüğüne göre kat yüksekliği belirlenerek inşa edilmesiydi. Deprem bölgelerinde zemin+4 kat üzeri yapılar büyük risk taşıyor. Ayrıca tesisatlar için kolon ve kirişlere zarar verilmesi ciddi bir sorun.

Malik Ördek: Deprem bölgelerinde ev alırken nelere dikkat edilmeli?

Nidal Uçartürk: Sadece hasar belgesine güvenmemek gerekir. Mutlaka yapının performans analizini istemek ve incelemek gerekiyor. Ayrıca çok katlı olmamasına, zemin kat kolonlarının devamlılığının bozulmadığına emin olunmalı. En fazla 15 yıllık binalar tercih edilmeli.

Malik Ördek: Genç mühendisler için en önemli tavsiyeniz nedir?

Nidal Uçartürk: Mühendisliğe yeni başlayanların önce projeciliği ve şantiyeciliği öğrenmesi gerekiyor. Bir sene bu iki alanı detaylı bir şekilde görmeden proje müellifliği veya şantiye şefliği yapmamaları çok önemli. Deprem bölgelerinde yüksek katlı yapıların uygulanamayacağını bilerek projeler çizilmeli. Bilgisizlik, imza yetkisini yanlış kullanmaya sebep olur ve çok insanın hayatına mal olabilir.

Malik Ördek: Son olarak kariyerinizde en çok gururlandığınız an neydi?

Nidal Uçartürk:Depremden sonra çizdiğim 226 yapının hiçbirinin yıkılmadığını görmek! Çünkü her insan hata yapabilir, ama mühendis olarak hatalarımızı en aza indirmek ve doğru uygulamalar yapmak zorundayız. Her projemde güvenli bir yuva sağlamak hedefim oldu ve bunu başarmak hayatımda en büyük gurur kaynağı.