Bahattin ALBAYRAK / SULTANHİSAR /Aydın, - Milli Mücadele’nin simge direnişlerinden Malgaç Baskını, Sultanhisar’da düzenlenen geniş katılımlı programla 106. yılında anıldı. Törende, Kuva-i Milliye ruhunun genç nesillere aktarılması vurgulandı. Sultanhisar ‘da Milli Mücadele’nin Batı Anadolu’daki ilk silahlı direnişlerinden biri olan Malgaç Baskını’nın 106. yıldönümü dolayısıyla anma programı düzenlendi.

Malgaç Anıtı önündeki törende, Kuva-i Milliye’nin cesaret ve kararlılığı bir kez daha minnetle anıldı.
Sultanhisar Kaymakamı Ali Ekber Ateş ve Belediye Başkanı Osman Yıldırımkaya’nın ev sahipliğinde gerçekleşen törene, Yörük Ali Efe’nin torunu emekli vali Kayhan Kavas, Nazilli Belediye Başkanı Opr. Dr. Ertuğrul Tetik, Efeler Belediye Başkanı Anıl Yetişkin, MHP Aydın İl Başkanı Haluk Alıcık, ilçe protokolü, kurum amirleri ve vatandaşlar katıldı.
Çelenk sunumu, saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından başlayan törende protokol konuşmaları yapıldı.

Yapılan Okullar arası yapılan yarışmalarda dereceye giren öğrencilere protokol üyelerince ödülleri verildi. Nazilli
Belediye Başkanı Osman Yıldırımkaya, 16 Haziran 1919’da Yörük Ali Efe ve arkadaşlarının Sultanhisar ile Atça arasında bulunan Malgaç Demiryolu Köprüsü’ne düzenlediği baskının, Yunan sevkiyatını durdurduğunu ve bu direnişin Batı Anadolu’daki ilk büyük başarı olduğunu hatırlatarak, “106. yıldönümünde ‘Malgaç Köprüsü Kuvayımilliye Direnişi Anma Programımıza’ hepiniz hoş geldiniz. Öncelikle sizlere direniş ile ilgili kısa bir bilgi vermek istiyorum.

Türk ulusu senelerce süren Balkan ve 1.Dünya Savaşlarında yorgun ve bitkin çıkmış, Osmanlı Devleti 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzalamıştı. Mütarekenin 7.maddesine göre; Anadolu yer yer işgal ediliyordu. 15 Mayıs 1919 Perşembe günü İzmir, 27 Mayıs 1919’da Aydın işgal edildi. Bu kargaşa ortamında halkın içinde bir takım kıpırdanmalar vardı. Yörük Ali Efe, Yüzbaşı Ahmet Bey ve birkaç memurdan oluşan arkadaşlarıyla bir şeyler yapabilmek düşüncesiyle Çine’de canla başla çalışıyorlardı. Yörük Ali Efe Müfrezesi başlangıçta Çine Yağcılar Köyünde 17 kişi ile mücadele kararı aldı. 1 Haziran 1919 günü Yenipazar’ın Donduran Köyüne geldi. Uğradıkları yerlerde topladıkları gönüllülerle müfrezenin mevcudu 60 kişiye ulaştı. 15 Haziran’ı 16 Haziran’a bağlayan gece Donduran’dan yola çıktılar. Gece saat 02.00’de Menderes nehrinden sallarla karşıya geçtiler. 1 saat sonra Sultanhisar-Atça arasındaki demiryolu hattına vardılar. Teğmen Zekai Bey, Malgaç Demiryolu köprüsünün ayaklarına dinamitleri yerleştirirken birkaç zeybekte telgraf tellerini kesmişti. Büyük bir gürültü ile patlayan dinamitler demiryolu köprüsünü tahrip etti. Bu patlamadan birkaç dakika sonra Atça’da sahur topu atılmıştı. Bu sahur topu, şaşırtmaca görevini de yerine getirmişti, Yunan askerleri köprünün uçurulması için patlatılan dinamit lokumlarını sahur topu sanmışlardı. Malgaç köprüsünün hemen doğusunda köprüyü korumak için çavdar tarlasında bulunan 20 kişilik yunan müfrezesi vardı. Yunan askerleri, demiryolu tarafı açık olmak üzere cephede Yörük Ali ve kızanları ile Teğmen Zekai ve Yüzbaşı Ahmet Bey, sağ kanatta Kıllıoğlu ve arkadaşları, sol kanatta Asaf Necmi ve Memduh Beyler olmak üzere 3 taraftan sarıldı. İlk ateş, Kıllıoğlu Hüseyin Efe tarafından açıldı. Yunan askerinin hepsi orada yok edildi. Sultanhisar’dan koşup gelen Yunan askerleri, karşılarında efeleri görünce ya silahlarını bırakıp kaçmışlar, ya da canlarını vermişlerdi.

Yörük Ali müfrezesinden sadece Çineli Tahtacı Memiş adlı üye yaralanmıştı. Bu baskın sonunda Yunanlılardan makineli tüfek, silahlar, cephaneler, sırmalı kordonlu bir elbise ve diğer eşyalar ele geçirildi. Müfreze, baskını yaptıktan sonra süratle daha kuzeye, Uzunlar Köyüne çekildi.
Malgaç Baskını ile işgal ordusuna Aydın Ovasında unutamayacağı bir ders verilmişti. Kazanılan başarı, zeybeklerin cesaretini artırmıştı. Bu baskın yerel direnişin örgütlenmesinde ve giderek ulusal direnişe dönüşmesinde öncü rol oynamıştır” dedi.

.
-Kaymakamı Ali Ekber Ateş, ‘Gençlerimize doğru tarihi anlatmalıyız’

Sultanhisar Kaymakamı Ali Ekber Ateş ise konuşmasında, “Bugün bu topraklarda özgürce yaşıyorsak, bunu Yörük Ali Efe ve silah arkadaşlarına borçluyuz. Gençlerimize bu tarihi doğru şekilde anlatmak bizlerin görevidir” ifadelerini kullandı.

-Emekli vali Kayhan Kavas Kuva-i Milliye Araştırma Merkezi kurulmasını istedi

Programda söz alan Yörük Ali Efe’nin torunu ve emekli vali Kayhan Kavas, Kuva-i Milliye’ye ilişkin araştırmaların kurumsal temele oturtulması gerektiğini belirterek, bir Kuva-i Milliye Araştırma Merkezi kurulması çağrısında bulundu. Emekli Vali Kavas, ayrıca, bu yöndeki çalışmaları için Efeler Belediye Başkanı Anıl Yetişkin’e teşekkür etti. Törende şiirler okundu, Kur’an-ı Kerim tilaveti ve duaların ardından, çeşitli yarışmalarda dereceye giren öğrencilere ödülleri takdim edildi. Program, zeybek gösterisi ve şehitler anısına yapılan ikramla sona erdi.

Videosu: https://youtu.be/K1cQNDV_J-Q?si=ZitqtRSvcTRUCWSZ