Forugh Farrokhzad.

Adı, Farsça ışık anlamına gelen Furuğ Ferruhzad.

Duygularını fütursuzca, coşkuyla, cesurca dizelere aktaran, modern İran şiirinin en önemli isimlerinden, 32 yıllık yaşamına (biri ölümünden sonra yayımlanan) 5 şiir kitabı ve pek çok kısa belgesel sığdırmış bir şair ve yönetmendir. Dramatik yaşam öyküsüyle İran gibi bir ülkede, bir kadın olarak şiiriyle düzene ve baskıya karşı çıkmış, 20. yüzyılda yetişmiş en önemli kadınlardan ve şairlerden biridir.

Şiirleri, kendi olma arzusuyla doludur. Klasik Fars şiirini reddetmeden fakat kendine özgü teknik ve ses bilgisiyle yeni şiirde ilerlemiştir. Dönemi içinde, yaşadığı çevrelerde eleştirilmiş, hatta ötekileştirilmiştir. Buna rağmen kadının duygularından, cinselliğinden, kadınlığından yansıyan fütursuz şiirleri çok sevilmiş ve herkesin ilgisini çekmiştir. İmgesel olarak kullandığı her dizesi, yaşamış gibi kendisine maledilmiştir.

Hayatındaki olumsuzluklarını, kısa süren evliliğini, ümitsizliklerini, kararmış hayatını içeren şiirlerin yer aldığı, yayımlanan ilk kitabı ESİR’dir.

Her şeye isyanını dile getirdiği, iç dünyasından ve kadınsı duygularından bahsettiği, güçsüzlüğü, yalnızlığı, karmaşıklığı döktüğü dizelerinden oluşan, eşinden ayrılmasından sonra yazdığı ve o eşine ithaf ettiği yayımlanan ikinci kitabı DUVAR’dır.

Yayımlanan üçüncü kitabı İSYAN’da, daha önceki yazdıklarına göre duygusal ve romantik kavramlar daha azdır. Aşk yerine ölüm düşüncesi öne çıkar. Kutsal kitap metinleri ve insanın yaratılışına eğilir düşünceleri bu kitabında.

Sonraları, ölene kadar da sürecek olan aşk girer hayatına. Bu aşkla da şiirini cesur imgelerle süsler. Bu şiirleri sonrasında ahlaksızlıkla dahi yaftalanır.

Yayımlanan dördüncü kitabı olan YENİDEN DOĞUŞ, ilk üçünden de farklıdır. Yaşamındaki ve şiirindeki yeni dönemin, yeni bir doğuşun başlangıcı sayılır bu kitap. Kendi yaşamı ve çağdaş Fars edebiyatındaki düşünce tarzını şiirsel bir derinlikte yansıtır bu şiirlerinde.

Tamamladığı İNANALIM SOĞUK MEVSİMİN BAŞLANGICINA adlı kitabı, son eseri olarak ölümünden sonra yayımlanır. Bu kitapta şairin konuşma diline yakın özgün bir dili, sadeliği, açıklama yeteneği ile birleşip çarpıcı özellikler sergiler şiirlerinde. 

Furuğ, şiirinde özgünlüğünü, duygularını, kadınlığını kendine özgü, feminen ve estetik bir söylemle ortaya koyduğundan, yaşadığı dönemde gerek ülkesinde gerek dünyadaki kadın şairler arasında farklı bir yere konulmuştur. Bugün de hala okunuyor ve seviliyor olmasının temel nedeni de bu olsa gerek.

Fütursuz dizelerin sahibi, fütursuz bir şair, Furuğ Ferruhzad.

Onun sözleriyle bitirelim.

“İnandığım başka bir şey de hayatın bütün anlarında şair olmanın gerekliliğidir. Şair olmak, insan olmaktır.”

 Kaynakça:

Furuğ-i Ferruhzad Bütün Şiirleri, Çeviri:Kutlukhan Eren

Yaralarım Aşktandır-Furuğ Ferruhzad, Çeviri: Haşim Hüsrevşahi

Yeryüzü Ayetleri- Furuğ Ferruhzad, Çeviri:Makbule Aras

Furuğ Ferruhzad: Bir Şair(e)nin Şiir ve Özgürlük Mücadelesi, Hilal Karahan

“ben üşüyorum

ben üşüyorum ve sanki hiçbir zaman ısınmayacağım

sevgili, ey biricik sevgili, “o şarap meğer kaç

yıllıkmış?”

bak burada

zaman nasıl da ağır

ve balıklar nasıl da benim etlerimi kemiriyorlar

neden beni hep deniz diplerinde tutuyorsun?

ben üşüyorum ve sedef küpelerden nefret ediyorum

ben üşüyorum ve biliyorum

yabanıl bir gelinciğin tüm kızıl evhamlarından

birkaç damla kandan başka

hiçbir şey arda kalmayacak.”

(İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına isimli şiirinden.)